Polipropilen

Polipropilen

Polipropilen modern dünyanın en önemli plastiklerinden birisidir. Halılarda yapay lif olarak, döşemecilikte ve endüstriyel halatların yanı sıra yemek ve tuvalet ürünlerinin şişelerinde, oyuncaklarda, mobilyalarda ve araba parçalarında kullanılmaktadır. Polimerlere doğada bol miktarda rastlanır çünkü polimerler, saç, kemik, kas ve bitkisel liflerin ana elementlerinden birisidir. 1920lerde bilim adamları polimer zincirleri nasıl daha uzun ve daha ağır (ve böylece daha kullanışlı) yapabilecekleri üzerine çalışıyorlardı. Bu alandaki en önemli gelişmelerden birisi 1931 yılında İngiltere'den geldi. Yüksek moleküler ağırlığı olan ilk insan yapımı polimer olan polietilen icat edilmişti. Polietilen, global plastik pazarını ele geçirdi ancak bilim insanları bu maddenin hassaslığından şikayetçiydi. İşte bu sebeple daha iyi bir plastik üretebilmek için yeni bir yarış başlamış oldu.

İtalyan bilim insanı Giulio Natta (1903 - 1979), Alman bilim insanı Karl Ziegler (1898 - 1973) ile birlikte yeni polimerler icat edebilmek için katalistler üzerinde çalışıyordu. Titanyum tabanlı olan bu yeni Ziegler-Natta katalistleri, polimerleri üretebilmenin tümüyle yeni bir yöntemini de beraberinde getirdi ve Natta kısa sürede bundan faydalanmanın bir yolunu buldu. Natta, 1954 yılında propileni polimerize etmeyi başarmıştı ancak günümüzde bilim tarihinin en büyük ihanetlerinden biri olarak gösterilen bir olay da bu anda gerçekleşti zira Natta, Ziegler'e bu buluşundan bahsetmeden önce gidip bu buluşunun patentini üzerine aldı.

Bu olay, ikili arasında yasal bir savaşın da başlamasına neden oldu. Bu savaşa dünyanın çeşitli bölgelerinden bilim insanları da Ziegler-Natta'nın katalistlerini kullanarak polipropilen oluşturmuş diğer bilim insanları da katıldı. Uzun süren davaların ardından avukatlar her ne kadar Natta'nın bu buluşun patentini almakta haklı olduğuna karar vermiş olsalar da bundan elde edeceği gelirin %30'unu Ziegler'e vermesi gerektiğine karar verdi. İkili arasındaki savaş, kendilerine 1963 yılında Nobel Barış Ödülü verilmesi ile son buldu.