Site icon Kim Ne Zaman İcat Etti?

Cırtcırt (Velcro, Bağlayıcı Kuşak)

Cırtcırt

Kendi kendine yapışıp ayrılabilen bir tür bağlayıcı kuşak olan cırtcırt, 1955 yılında George de Mastral tarafından icat edildi.

Türkçe'de çıkardığı sesten ötürü cırtcırt olarak da bilinen ancak marka adı Velcro olan bu malzeme, kıyafetlerde ve bavullarda bağlayıcı kuşak görevi gören bir araçtır. Cırtcırt, iki dizi naylon kumaştan oluşur. Bu kumaşlardan birisi birbirlerine son derecede yakın bir şekilde duran küçük ve dayanıklı ilmeklerle kaplıyken bir diğeri ise küçük çengellerle kaplıdır. Bu iki kumaş birbirine bastırıldığında bu ilmekler ve çengeller birbirlerine geçer ve sıkı bir bağ oluştururlar. Kumaşlar birbirlerinden ayrıldığında ise bu bağ çözülür. İşte bu çözülme sırasında ortaya çıkan ve bu ürüne has olan "cırt" sesi, Türkçe'de bu ürünün "cırtcırt" adını almasına neden olmuştur. Cırtcırtın diğer önemli bir özelliği bu iki kumaşın birbirinin zıttı yön dışında diğer herhangi bir yöne doğru çekildiğinde kolayca açılmıyor oluşudur.

İsviçreli mühendis George da Mestral (1907 - 1990) cırtcırt fikrine 1941 yılında köpeğinin tüylerinde ve kendi kıyafetinde biriken çapakları incelemek için mikroskobunu kullanmaya karar verdiğinde ulaştı. Dulavratotunun tohum başı olan bu çapaklar üzerinde çok miktarda küçük çengeller bulunur ve bu çengeller hayvanlar ya da diğer tüylü varlıklar üzerine yapışır ve hayvan onları temizleyene kadar üzerinde kalır. De Mestral, bir tarafında güçlü çengellerin diğer tarafında ise bu çengellerin geçebileceği ilmiklerin bulunduğu bir tür bağlayıcının potansiyelini de işte bu sayede fark etmiş oldu. İngilizce'de velcro olarak bilinen bu ürün, Fransızca velour (kadife) ve crochet (çengel) kelimelerinin birleşmesinden oluşturulmuştur.

Her ne kadar De Mestral'in fikri ilk seferinde pek ilgi çekmese de 1952 yılında İsviçre'de kurduğu Velcro Industries şirketinin ve bu şirketin Fransız bir tekstil firması ile birlikte çalışarak cırtcırt tasarımını iyileştirmesinin ardından bu buluşunu 1955 yılında patentledi. 1960ların başına gelindiğinde cırtcırt, dünya çapında her evde kullanılan bir ürün haline geldi ve Velcro markası pek çok ülkede tescillendi. Türkçe'de her ne kadar cırtcırt olarak bilinse de bu ürün pek çok dilde, Velcro marka ismi ile anılmaktadır.

Exit mobile version