Prozac (Fluoksetin Hidroklorür)

Prozac (Fluoksetin Hidroklorür)

Dünyanın en çok reçetelendirilen antidepresanı olan Prozac, fluoksetin hidroklorürün tescilli markasıdır. Depresyon için geliştirilen ve seçici serotonin geri alın engelleyici (selective serotonin re-uptake inhibitor - SSRI) yeni nesil ilaçlar dizisinin ilk ürünüdür. Bu ilaçlar, beyinde uyku, iştah, sinir ve duygu durumu üzerinde etkisi olduğuna inanılan ve serotonin adı verilen sinir taşıyıcılarının miktarını arttırır. Prozac, bu sinir taşıyıcılarının beyin tarafından emilimini ve yok edilmesini engelleyerek bu taşıyıcıların beyindeki miktarını arttırır.

Prozac'ı keşfeden ekip arasında Eli Lilly'de görevli Bryan Molloy, Ray Fuller ve David Wong yer alır. 1980lerin başlarında antihistamin difenhidramin'in antidepresan benzeri bir yapıda olduğu biliniyordu. Başlangıçta ekip, 3-phenoxy-3-phenylpropylamine (difenhidramin benzeri bir yapıya sahip bir bileşim) aldı ve onun düzinelerce farklı türevini sentezledi. Fluoksetin hidroklorür'ün en çok fareler üzerinde etkili olduğu gözlendi.

Fluoksetin hidroklorür ilk olarak obeziteyi engelleyen ve ayrıca depresyon belirtileri gösterdiği için hastaneye yatırılan hastalar üzerinde denendi ancak her iki grup da bu ilaca olumlu yanıt vermedi. Eli Lilly daha sonra bu ilacı orta seviye depresyon belirtileri gösteren hastalar üzerinde denedi ve deneklerin tamamı bu ilaca olumlu tepki verdi.

Prozac ilk olarak Belçika'da 1986 yılında piyasaya sürüldü ve en çabuk kabul gören psikiyatrik ilaç olarak tarihe geçti. Aradan geçen üç yıldan sonra ilaç, her ay 65 bin hastaya reçete ile satılıyordu ve 1990ların başına gelindiğinde 4.5 milyon Amerikalı bu ilacı aldı. Prozac'ın yan etkileri fark edilene kadar geçen zamanda ilaç milyonlarca mutsuz kişiye çare olarak gösterildi ancak daha sonra Prozac hem olumlu hem de olumsuz tepki topladı. Kimi raporlarda ilacın mucizeler yarattığı, kimileri ise hastaların kişilikleri üzerinde yüksek değişiklikler yaptığı ve intiharı tetiklediğine dikkat çekti.