Starbucks

Starbucks Coffee (Starbucks Kahve) adı altında faaliyet gösteren Starbucks Corporation, Amerika Birleşik Devletleri menşeili bir kahvahane zinciri olup, merkezi Washington Eyaleti'nin Seattle şehrinde bulunmaktadır. Starbucks, dünyanın en büyük kahvehane şirketidir ve onu Birleşik Krallık merkezli Costa Coffee takip eder. Starbucks'ın dünya çapında 65 ülkede 21.536 mağazası bulunmaktadır. Bunlardan 12.218'i Birleşik Devletler'de, 1.716'sı Çin'de, 1.330'u Kanada'da, 1.079'u Japonya'da ve 808'i de Birleşik Krallık'ta bulunmaktadır.

Starbucks mağazalarında soğuk ve sıcak içecekler, kahve çekirdikleri, öğütülmüş hazır kahve, espresso, latte, çay, börek, çörek, pasta ve benzeri diğer yiyecekler satılır. Mağazaların çoğunda ayrıca önceden paketlenmiş yemekler, sıcak ve soğuk sandviçlerin yanı sıra fincanlar ve bardaklar da satılır. Starbucks Evening adı verilen ve çeşitli ülkelerde faaliyet gösteren bazı mağazalarda ise akşam üstü saat 4'ten sonra bira ve şarap çeşitleri satılır. Starbucks Entertainment birimi ve Hear Music markaları altında ise şirket, kitap, müzik ve film satışı da yapmaktadır. Şirketin piyasaya sürdüğü ürünlerin bazıları mevsimsel olarak değişiklik göstermekle birlikte bazı ürünler sadece bazı bölgelerde satışa sunulur. Starbucks markalı kahve, dondurma, önceden şişelenmiş soğuk kahve içecekleri de bazı marketlerde satışa sunulur.

Starbucks'ın 1971 yılında Seattle'da kahve çekirdeği pişiricisi ve satıcısı olarak kurulmasının ardından şirket büyük bir hızda genişledi. 1987 ve 2007 yılları arasında Starbucks, günde ortalama iki adet mağaza açtı. Starbucks, 1980lerin başında Seattle'da faaliyet gösteren yerel bir kahvehane olarak kârlı bir firma olmayı başarsa da, 1980lerin sonunda Ortabatı ve British Columbia'ya olan genişleme operasyonlarından zarar etti. Şirket, 1989-1990 mâli yılında 812.000 dolarlık kârını açıklayana kadar da para kaybetmeye devam etti. Starbucks, 1991 yılında Kaliforniya eyaletinde mağaza açtığında şirkete ait olan kahvehaneler, özellikle yeni neslin uğrak noktası haline gelmişti bile. Şirketin Birleşik Devletler ya da Kanada dışında açtığı ilk mağaza, 1996 yılında Tokyo'da açıldı. Günümüzde şirketin Amerika Kıtası dışındaki mağazaları, şirketin toplam mağaza sayısının neredeyse üçte birini oluşturmaktadır.

Starbucks'ın Kuruluşu

İlk Starbucks mağazası, 30 Mart 1971 yılında Washington'ın Seattle şehrinde 30 Mart 1971 tarihinde, San Francisco Üniversitesi'nde öğrenciyken tanışmış olan İngilizce Öğretmeni Jerry Baldwin, Tarih Öğretmeni Zev Siegl ve Yazar Gordon Bowker tarafından açıldı. Üçlü, yüksek kalitede kahve çekirdekleri ve onları işleyen ekipmanları satan, kavrulmuş kahve girişimcisi Alfred Peet'in kendilerine kahve çekirdeklerinin nasıl kavrulacağını öğretmesinden ilham almışlardı. Şirketin adının önceleri, Moby-Dick'te yer alan bir balina avlama teknesinin adı olan Pequod olması planlanıyordu ancak bu isim, şirketin kurucu ortaklarından bazıları tarafından reddedildi. Bunun üzerine şirketin adının Pequod'da ikinci kaptan olarak görev alan Starbuck'ın adından esinlenilerek Starbucks olmasına karar verildi.

Ancak Bowker, şirketin adının nasıl Starbucks olmasına karar verildiğine yönelik başka bir hatırası bulunmaktadır. Bowker'a göre şirketin kurucu ortakları, şirketin adının "Cargo House" olmasına karar vermek üzereydiler ancak tam o zamanlarda Heckler'ın adı "st" ile başlayan şirketlerin daha güçlü şirketler olduğunu belirtir. Bunun üzerine Bowker, "st" ile başlayan kelimelerin bir listesini hazırlar ve birisi bir şekilde eski bir maden kasabası olan Starbo'nun adını bir madencilik haritasında görür.

İlk Starbucks kahvehanesi, 2000 Western Avenue adresinde 1971-1976 yılları arasında faaliyet gösterdi. Kahvehane daha sonra 1912 Pike Place Market adresine taşındı ve bir daha oradan hiç ayrılmadı. Bu süre içerisinde şirket, sadece kavrulmuş kahve çekirdekleri sattı. Şirket, o zamanlarda içime hazır kaynatılmış kahve satmıyordu. Kahvehanede içime hazır olarak sunulan kaynatılmış kahveler, müşterilerin kahve çekirdeklerinin tadının nasıl olduklarını anlamaları için sunulan ve ücretsiz olarak dağıtılan örneklerden ibaretti. Şirket, faaliyet içerisinde olduğu ilk yıl içerisinde Peet'ten yeşil kahve çekirdekleri satın aldı. Ekip daha sonra kahve çekirdeklerini doğrudan doğruya yetiştiricilerden satın almaya başladı.

Starbucks'ın Satışı ve Genişlemesi

1984 yılında Jerry Baldwin'in liderliğindeki Starbucks'ın ilk sahipleri, Peet's'i satın aldı. 1980lerde Birleşik Devletler'de kahve satışlarında azalma gözlenirken, özellikli kahve (speciality coffee) satışlarında artış gözleniyordu. Özellikli kahvelerin toplam kahve pazarındaki payı 1983 yılında %3 iken, 1989'da bu oran %10'u geçiyordu. 1986 yılına gelindiğinde şirket, Seattle'da altı adet mağaza açmış ve daha henüz espresso kahve satmaya başlamıştı.

1987 yılında şirketin ilk sahipleri, Starbucks zincirini şirketin eski çalışanlarından Howard Schultz'a sattı. Schultz, sahibi olduğu Il Giornale kahve mağazalarının adını Starbucks olarak değiştirdi ve şirketi hızla genişletmeye başladı. Aynı yıl Starbucks, Seattle dışındaki ilk mağazasını Kanada'nın British Columbia bölgesindeki Vancouver şehrinde bulunan Waterfront İstasyonu'nda ve Birleşik Devletler'in Illinois eyaletinde bulunan Chicago'da açtı. 1989'a gelindiğinde şirketin 46 adet mağazası vardı ve şirket her yıl 900.000 kilogramın üzerinde kahve kavuruyordu.

Şirket 1992 yılının Haziran ayında ilk kez halka arz edildiğinde 140 adet mağazaya sahipti ve yılda 73,5 milyon dolar gelire sahipti. 1987 yılında şirketin gelirleri sadece 1,3 milyon dolar idi. Şirketin değeri bu dönemde 271 milyon dolara yükselmişti. Starbucks'ın %12'si halka arz edilmiş ve bu arz sayesinde şirket 25 milyon dolar gelir elde etmişti. Şirket, elde ettiği bu gelir ile, sonraki iki yıl içerisinde işlettiği mağaza sayısını ikiye katladı. 1992 yılının Eylül ayına gelindiğinde şirketin hisse senedi fiyatı %70 artmış, şirketin bir önceki yıl elde ettiği hisse başına gelirin 100 katına ulaşmıştı.

2013 yılının Temmuz ayında şirketin mağazaları üzerinden yapılan satışların %10'u, Starbucks uygulaması kullanılarak yapılıyordu. Şirket, Ekim 2013'te yürürlüğe koyduğu bir pazarlama kampanyası ile bir kez daha mobil platformu kullanmaya karar verdi. "Tweet-a-Coffee" adı verilen kampanya ile şirketin müşterileri, Twitter üzerinden "@tweetacoffee" ve bir arkadaşının Twitter @kullanıcıadını tweetleyerek 5 dolarlık hediye çeki alabiliyorlardı. Araştırma şirketi Keyhole, bu pazarlama kampanyasını analiz etti ve 6 Haziran 2013 tarihinde yayımladığı raporda, kampanyaya 27.000 kişinin katıldığını ve 180.000 doların üzerinde satışın yapıldığını belirtti.

Ayrıca bakınız: Hazır kahve, Süt tozu