İskarpela (Keski)

İskarpela, ya da diğer bir adıyla keski benzeri aletlerin Yontma Taş Devri'nde kullanılmaya başlandığına inanılmaktadır. Bu devir, ilk Homo sapienslerin öncesinden başlar ve M.Ö. 10.000li yıllara kadar uzanır. Bu süre içerisinde insanlar, farklı yapıdaki ve özelliklerdeki taşları işleyerek kendilerine farklı kullanım amaçlarına hizmet eden aletler yapıyorlardı ve ürettikleri bu aletler, gün geçtikçe daha farklı kullanım amaçları için daha farklı şekiller almaya başladı. Bu aletlerin yapımında diğer materyaller de kullanılırdı. Örneğin kemikten yapılma iskarpela ya da keski benzeri olan ve M.Ö. 30.000li yıllara tarihlenen aletlere Güney Fransa'da bulunan ve Aurignac köyü yakınlarında yapılan arkeolojik kazılarda ulaşılmıştır. Her ne kadar kesin olarak tarihlemek çok kolay olmasa da, günümüzde iskarpela olarak isimlendirdiğimiz aletler, M.Ö. 7500lere gelindiğinde yaygın olarak kullanılmaktaydı.

Bronz Çağı'na gelindiğinde iskarpelalar, farklı şekillere ve özelliklere sahip oldular. Örneğin o dönemde kullanılan iskarpela örnekleri arasında uçları kıvrımlı olan ve el tutma yerine bir tasma ile bağlı olan eğimli kesicilere sahip olan keskiler yer almaya başladı. Yunan Mimar Manolis Korres, Antik Yunanların kullandıkları keskilerin, günümüzdekilerden daha sağlam ve keskin olduklarına inanır. Korres, Parthenon'un restorasyonu üzerinde çalışırken, tarih öncesi bazı araçların yeniden inşa edilmesi için mermer üzerindeki iskarpela izlerini inceledi. Elbette Antik Yunanlar, Akropolis tapınağını inşa ederken özel üretilmiş araçlar kullanmış olmalılardı.

Orta Çağ zamanında marangozlar o döneme özgü bir takım iskarpelalar geliştirdiler. Örneğin, kaba odunların yontulması için daha geniş ağızlı keskiler kullanılırken, tokmak ve benzeri araçlar, ahşaba şekil vermek için kullanılırdı.

Günümüzde kullanılan iskarpelalar, Orta Çağ'da kullanılanlarından pek farklı değildir. Buna rağmen günümüzde, marangoz ürünleri satan bir mağazaya gittiğinizde, muhtemelen Orta Çağ'da benzeri bir dükkanda göreceğiniz çeşitlilikte keski örnekleri görmeniz pek olası değildir.